बाबुराम पढेको स्कुलमा पुगेपछि ………॥

विहान पौने छ बजे नै कलंकी चोकमा पुग्नुपर्ने आग्रह थियो । भुईमा घाम झर्न नपाउँदै म झोलामा एउटा रेकर्डर र क्यामेर हालेर कलंकी पुगे। मनभरी रहर बोकेर हिडिएको थियो । धेरै क्षेत्रमा इतिहास बोकेको गोर्खा जिल्लामा जान पाईने हुनाले मन प्रफुल्लीत थियो । गोर्खा भन्ने वित्तिकै धेरैले गोर्खा दरबार संग्रहालय भन्ने सोच्छन तर हाम्रो उद्देश्य अर्कै थियो । गोर्खाको अर्को इतिहास अमरज्योति जनता उच्च माध्यमिक विद्यालयको उद्घाटन हुँदै थियो । त्यहि विद्यालयबाट २०२६ सालमा नेपाल प्रथम भएका विद्यार्थी बाबुराम भट्टरराईबाट । यस अघि २ पटक सम्म जाने भनेर पनि जान नपाएको हुनाले एकिकृत नेकपा माओवादीका उपाध्यक्ष भट्टराई अन्तिम दिनको केन्द्रीय समितिको बैठक जारी रहँदा पत्नी हिसीलाकासाथ आफु पढेकेा विद्यालय पुग्दै थिए । कलंकीमा रोकिराखिएको लिटिल एाजल स्कुलको पहँेले गाडिमा पत्रकार आयोजक चढे । विहान साँढे छ बजे हामी चटेको गाडि बल्ल कलंकीबाट ओरालो लाग्यो । राजमार्गमा गाडि चलाउने उत्ति बानी नपरेका चालकले सुस्त गतिमा हाक्दै लाँदा अमरज्योतिका गुरु पुर्व विद्यार्थी र उच्चमावि बनाउन सहयोगी भूमिका खेलेकाहरुको समहु मजैले गफिए । धादिङको नौविसे बाट ओरालो झरेपछि कसैले खाजाकालागि स्पोन्सर गर्ने भयो केाही पानीको स्पोन्सर गर्न अघि सरे । चाउचाउ र विस्कुटसंगै पानी पनि गाडि चढ्यो । स्पोन्सर गर्नेकालागि तालि पढ्काएपछि चाउचाउका प्याकेट बजे । फोहोर व्यवस्थापनसंग उत्ति बानी नपरेर होला आम अरु यात्रुले जस्तै हाम्रा सहयात्रिहरुले पनि चाउचाउबिस्कुटका खोल बाटोमा हुत्याईदिए । मिनरलवाटरका रित्ता बोतलहरु भुईमा ठोक्कीएर कुच्चीए ।

हामी तनहुँको आबुखैरेनीबाट केही अघि पुगेपछि बाटोमा सबारी रोकेर मस्र्याङदी तर् यौ । गोर्खाको देउरालीमा हामी भन्दा केही समय अघि पुगेका भट्टराई दम्पत्तीलाई देउरालीका जनताले सम्मान गरेछन् । कार्यकर्तासंगको छलफल पछि केही तलको घरमा तयार पारिएको मेसको दालभात खाईयो । टार भएकोले निक्कै गर्मी भएको थियो। पुरै शरिर पसिनाले निथ्रुक्क हुँदाहुदै हामी बाटोमा फर्कियौं । डुम्रे बजारबाट दाहिने लागेर हामीले लमजुङको बेसी शहर जाने बाटो समात्यौं। तुरतुरे पुगेपछि पुन मस्र्याङदी तरेर गोरखा नयाँबजार पुरानो एयरपोर्ट हुदै कच्ची बाटोबाट हामी पालुङटार पुग्यौं। बाटो कच्ची भएकोले गाडि हाँक्न गाह्रो थियो । गन्तव्य गोरखाको लुईटेल स्थित अमरज्योति पुग्नु आधाघण्टा अघिनै हिलोले गर्दा हामी चढेको गाडि जान सकेन । अन्तत रातो माटे सडकमा हिलो छल्दै हामी कार्यक्रम स्थल पुग्यौं । पुरानो शैलीमा बनाईएका भवनधारी अमरज्योति जनता उच्चमाविको आँगनमा आशावादी अनुहार बोकोका केटाकेटी देखि वृद्ध वृद्धा गरि करिव हजार जना उपस्थित भएका रहेछन्। मानेरोपेर मुरी उब्जाउने बेलामा जम्मा भएका ढाकाको टोपी लाउने देखि लौरो टेक्ने सम्म सरकारी विद्यालयको ड्रेसमा आएका देखि जुल्फी पाल्ने सम्म सबै खुसी देखिएका थिए। गाउँको विद्यालयमा विज्ञान र श्ािक्षाशास्त्र संकायमा दश जोड दुईको पढाई हुनेखुसीले सबै गद्गद् थिए । त्यसमाथि त्यहि विद्यालयमा अध्ययन गरेको विद्यार्थी जसले विद्यार्थीकालमै गाउँको विद्यालयबाट नेपाल प्रथम भएर सबैलाई चकित पारेका थिए । पछि पिएच डि गरेर अनीमाओवादीमा भूमिगत भएर संविधानसभामा सबैभन्दा धेरै भोट ल्याएको इतिहास रचेर अनी अर्थमन्त्री बनेको अबस्थामा इतिहासमै सबैभन्दा बढि राजस्व उठाएरसंधै चर्चाको शिखरमा रहेका व्यक्ति प्रमुख अतिथिका रुपमा कार्यक्रममा उपस्थित थिए ।
कार्यक्रमा बाबुरामका घर गाउँलेपनि आएका रहेछन् । करिब ४५ मिनेटको दुरीमा पर्ने खोप्लाङका बाबुराम लुईटेलमा रहेको अमरज्योति नजिकै बसेर पढेका रहेछन् । त्यो ऐतिहासिक विद्यालयको आँगनमा उभिएर बाबुरामलाई पढाएका विद्यालयका पहिलो प्रधानाध्यापक कुलेन्द्रराज देबकोटाले ४० बर्ष अघिको कुरा सुनाए । चउरमा पढाएर सुरु गरिएको विद्यालयमा दश जोड दुईसुरु हुनु निकै खुसीको कुरा भएको सुनाए । बाबुरामलाई पढाएको स्मरण गर्दै गर्दा निकै भावुक बनेकाउनले प्यारो विद्यार्थी बाबुरामबाटै गोरखा र देश विकास हुने आशा व्यक्त गरे । उनले १५ सालमा पुष्पलालले कम्युनिष्टको विउ छरेकोले गोरखा हाल आएर कम्युनिष्टमय भएको पनि भन्न छुटाएनन् । पुरानो तरिकाले बनाईएको अमरज्योति उच्चमाविका जमानामा बाक्ला इटाले बनेका रहेछन् । भौतिक संरचनामा उत्ति रहलाग्दो नभएपनि अध्यापनको हिसावले यसले मूलुक हल्लाएको थियो । अझै पनि यो विद्यालयको उपस्थिति वरपरका लागि गर्व छ । निकै टाढा टाढाबाट विद्यार्थीहरु त्यहाँ पढ्न पुग्दा रहेछन् । म गोर्खाकी बुहारी हुँ । म यो विद्यालयमा २ वटा चर्पी बनाउन सहयोग गर्छु भट्टराई पत्नी हिसीला यमीले भनिन् । उनले आफुलाई पुर्व मन्त्री र सभासद भन्दापनि गोरखाकी बुहारी भन्न रुचाईन । पुर्वपर्यटन मन्त्री भएकोले हुनुपर्छ गोरखालाई शैक्षिक पर्यटकिय क्षेत्र बनाउनसकिने प्रस्ताव अघि सारिन । हिसीला यमीले भट्टराई संग विहे गरे लगत्तै लुईटेमा रहेको अमरज्योति माविमा लान आग्रह गरेकि रहिछन् । शहरमा जन्मी हुर्केकि हिसीलालाई बोर्ड फस्ट जन्माउने गाउँको विद्यालय विद्यालय हेर्ने रहर भएको हुनुपर्छ । जब यो विद्यालयमा आउँछु मलाई यो स्कुलले भावुक बनाउँछ डा बाबुराम भट्टराईले आफ्नो विद्यालयकोमाचमा उभिएर भने म आज जे छु यहि विद्यालयको शिक्षाको कारण छु । उनले यस अघि दुईपटक सम्म आउँछु भनेर आउन नसकेको प्रति सबैसंग दुख व्यक्त गरे । आफु पढेकेा विद्यालयमा दश जोड दुईको कक्षा साचालन हुन लागेकोमा खुसी ब्यक्त गरे । उनले कक्षा १२ सम्मको शीक्षा निशुल्क र अनिवार्य हुनुपर्ने पार्टिको घोषित कार्यक्रम रहेको र आफु अर्थमन्त्री हुँदा त्यसको सुरुआत कर्णाली अाचलबाट सुरु गरिसकेको बताए । उनले विगतमा शैक्षि क्रान्तिको नेतृत्व गरेको लुईटेल स्कुललाई आगामी दिनमा पनि शैक्षिक क्रान्तिको नेतृत्व गर्ने किसिमले अघि बढाउनुपर्ने उनको विचारले निकै तालि पायो । आफ्नो निर्वाचन क्षेत्र भएकाले जनताको मतको उपहास हुनेगरि हरुवाहरुले चलाएको सरकारको कडा आलोचना गर्दै आईपरे अर्को आन्दोलनकोलागि तयार हुन आग्रह समेत गरे । साथै अपरहरणमा परेको शिशु गणतन्त्रलाई छुटाउन शसक्त आन्दोलनको आवस्यकता औल्याउँदै उनले माओवादीको नेतृत्वमा राष्ट्रिय संयुक्त सरकार गठन गर्नुको विकल्प नभएको बताए । उनले अमरज्योतिलाई प्राविधिक विश्व विद्यालय बनाउन सकिने बताउँदा स्कुले विद्यार्थीकॊे मुहारमा उज्यालो छाएको थियो

विद्यालय उच्च मावि बनेको खुसीयालीमा विद्यार्थी अनील गीरीले मार्मिक गीत सुनाएर सबेैलाई भावुक पारे । शहर किन झर्ने हो आफ्नै घरको िढंडो भात खाएर गाउँकै क्याम्पस पढ्ने हो भनिरहँदा भने खुसीले अविभावकहरुका आँखा रसाएका थिए। भट्टराईले आफ्ना मतदातालाई कठपुतली सरकारका विरुद्ध जागरुक बन्न आग्रह गर्दै रुचि अनुसारको पेशा गरेपनि विद्यार्थीहरुमा राजनैतिक र सामाजिक चेतना हुनुपर्ने बताए । करिब आधाघण्टाको भाषण सकिँदै गर्दा उनले उनले साह्रै महत्वपुर्ण कुरा बोले राजनीति मूल हो । अरु भंगाला हुन् । मूल धमीलीयो भने भंगालो संङलो हुँदैन । कार्यक्रम सकेर फर्कदै गर्दा मुङ्लीङको पुल नजिकै मस्र्याङ्दी मिसिएको त्रिशुली नदि मुलुकको राजनीति जस्तै धमीलीएर बगिरहेको थियो ।